nederland was in de 18e eeuw, de eeuw van de verlichting, bekend om zijn tolerantie. daarmee was het land toen al een toevluchtsoord voor mensen die elders bedreigd werden door geloof of mening. de linderen kregen er zelfs wijze lesjes in in het eerste nederlandse kinderboek door hieronymus van alphen, verschenen in 1778. de meesten zullen deze schrijver wel kennen van het bekende ' jantje zag eens pruimen hangen': Keesje zag eens joden lopen, Om wat ouds! wat ouds! te kopen; Hij werd bang, ja bleek van schrik; Hij kroop weg en begon te huilen. Pietje spotte met dat schuilen; En zei lachend: doe als ik! Kees zei: zou jij niet ontstellen, Als je hen eens aan zag bellen? Nee ik niet, zei Pietje toen: Waarom zou ik altijd vrezen? Je hoeft slechts bang te wezen, Als je zélf van plan bent kwaad te doen. schrijnend als je dan deze ochtend het intolerante beleid van trump hoort, dat hij een sheriff, die verre van tolerant is en de mensenrechten schendt, gratie verleent. de